W kręgu polityki, nauki i popularyzacji. Obchody „Polskiego Tysiąclecia” 1957-1966/67
4 stycznia 2021
Anita Młynarczyk-Tomczyk, W kręgu polityki, nauki i popularyzacji. Obchody „Polskiego Tysiąclecia” 1957-1966/67, 2019, 664 s., ISBN 978-83-7133-736-9, 978-83-60777-79-4 cena 87,15 zł
Polskie Tysiąclecie to tytuł uchwały Komitetu Przygotowawczego Obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego, która została zaakceptowana na posiedzeniu Rady Państwa w dniu 12 lutego 1960 r. W odpowiedzi na zainicjowaną w 1957 r. przez Kościół katolicki Wielką Nowennę przed Tysiącleciem Chrztu Polski (1966) władza państwowa na początku 1958 r. ogłosiła konkurencyjne uroczystości Tysiąclecia Państwa Polskiego (1960-1966). W obchody wpisano następujące punkty: 1000-lecie wstąpienia Polski na widownię dziejową; 550. rocznicę bitwy pod Grunwaldem; 600-lecie Uniwersytetu Jagiellońskiego; Rocznice związane z walką narodowowyzwoleńczą narodu polskiego oraz 20-lecie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Realizację ostatniego punktu zaplanowano na lata 1964-1965. Rok 1966 miał stanowić zakończenie uroczystości milenijnych. Zarówno władza państwowa – z I sekretarzem KC PZPR Władysławem Gomułką na czele, jak i Episkopat Polski, któremu wówczas przewodniczył kardynał Stefan Wyszyński, określili odmienne cele dla ogłoszonych przez siebie uroczystości – promocji wizji Polski socjalistycznej (państwo) i katolickiej (Kościół). Jednakże obchody milenijne z lat 60. XX w. nie ograniczyły się tylko do utylitarnych celów wyznaczonych przez głowę państwa i głowę Kościoła katolickiego. Drugi ich wymiar zarezerwowany był dla naukowców, którzy związali z obchodami milenijnymi rozbudowany program badawczy, zwłaszcza w zakresie początków państwa polskiego i jego chrztu. Trzeci wymiar obchodów – popularyzacyjny – to obiekt oddziaływań ideowych/ideologicznych, którego zadaniem było zapoznanie społeczeństwa z najnowszymi wynikami badań naukowych, zgodnych z potrzebami państwa i Kościoła. Niniejsza publikacja stanowi pierwszą próbę ukazania uroczystości milenijnych państwa i Kościoła, w trzech przenikających się wymiarach – ideowo-rocznicowym, naukowym i popularnonaukowym. Jest to spojrzenie na nie przez pryzmat dorobku piśmiennictwa historycznego tego okresu, modelowanego potrzebami i interesami politycznymi.
