Zesłańcy postyczniowi na Syberii Zachodniej w opinii rosyjskiej administracji i ludności syberyjskiej, cz. 1
4 stycznia 2021
Anna Krich, Swietłana Mulina, Stanisław Wiech (wybór i oprac.), Swietłana Mulina, Stanisław Wiech (red.), Zesłańcy postyczniowi na Syberii Zachodniej w opinii rosyjskiej administracji i ludności syberyjskiej, cz. 1. Dokumenty administracji cywilnej, policji i żandarmerii, seria: Polacy – Syberia. XVIII-XIX wiek, tom 4, 2019, 376 s., format B5, ISBN 978-83-7133-732-1, cena 52,50 zł
Prezentowane opracowanie stanowi czwarty tom z serii wydawniczej: „Polacy – Syberia. XVIII-XIX wiek”. W pracy zamieszczone zostały materiały ukazujące stosunek przedstawicieli zachodniosyberyjskich oraz centralnych organów władzy i administracji do zesłańców postyczniowych. Są to dokumenty urzędowe, które zachowały się w rosyjskich archiwach: cyrkularze, tajna korespondencja, sprawozdania, raporty, notatki i materiały śledcze. Tego rodzaju dokumentacja pozwala na określenie stanowiska poszczególnych urzędników lub organów władzy wobec różnorodnych spraw z zakresu ich kompetencji. Jest to tym bardziej ważne i interesujące, że zakrojona na szeroką skalę zsyłka powstańców styczniowych stała się poważnym problemem zarówno dla władz centralnych, jak i urzędników syberyjskich. Zesłanie Polaków pobudziło aktywność ustawodawczą i zmusiło funkcjonariuszy państwowych wszystkich szczebli do zastanowienia się nad kwestią urządzenia polskich imigrantów. Dokumenty zamieszczone w niniejszym zbiorze dobitnie obrazują proces kształtowania się systemu nadzoru nad zesłańcami, ewolucję roli policji lokalnej, gubernatorów i żandarmów w organizacji dozoru policyjnego. Pokazują również, w jaki sposób zadania administracyjne kolidowały lub pokrywały się z osobistymi ambicjami przedstawicieli syberyjskiej elity urzędniczej.
