Zesłańcy postyczniowi na Syberii Zachodniej w opinii rosyjskiej administracji i ludności syberyjskiej, cz. 2
11 grudnia 2020Wiesław Caban, Krzysztof Latawiec, Jacek Legieć, Tatiana Mosunowa (wybór i oprac.), Jacek Legieć (red.), Zesłańcy postyczniowi na Syberii Zachodniej w opinii rosyjskiej administracji i ludności syberyjskiej, cz. 2. Pamiętniki, listy, publicystyka. Początki rosyjskich badań nad losami polskich zesłańców postyczniowych na Syberii, seria: Polacy – Syberia. XVIII-XIX wiek, tom 4, 2019, 516 s., format B5, ISBN 978-83-7133-757-4, cena 73,50 zł
W drugiej części zbioru dokumentów dotyczących losów zesłańców postyczniowych na Syberii zaprezentowano trzy grupy materiałów. Pierwszą z nich stanowią fragmenty rosyjskich pamiętników, listów i publicystyki, w których wspomina się o polskich zesłańcach i ich relacjach z miejscową administracją i ludnością. Druga grupa dokumentów to fragmenty pamiętników Polaków, zesłanych na Sybir, a trzecią tworzą teksty powstałe w wyniku pierwszych badań, prowadzonych na terenach Rosji, poświęconych polskim zesłańcom i ich oddziaływaniu na środowisko, w którym musieli przebywać.
Przy opracowywaniu publikowanych tekstów wykorzystano cały szereg materiałów: archiwalia, źródła drukowane, opracowania, zasoby internetowe. Dokumentacja dotycząca około 20 tysięcy Polaków zesłanych na Syberię za udział w powstaniu styczniowym jest ogromna. Dokumenty źródłowe odnoszące się do różnych aspektów życia zesłańców przechowywane są zarówno w archiwach centralnych w Moskwie i Sankt Petersburgu, jak i archiwach zachodniosyberyjskich w Omsku, Tobolsku i Tomsku. Oddając w ręce czytelników całe dwuczęściowe wydawnictwo, Autorzy są przekonani , że będzie ono przydatne nie tylko dla osób już zajmujących się losami polskich zesłańców postyczniowych na Syberii, ale zainspiruje też innych historyków – polskich i rosyjskich – do podjęcia nowych prac poświęconych tej problematyce. Sama lektura dokumentów przekonuje bowiem, jak wiele zostało zagadnień i wątków wymagających jeszcze zbadania.