Dziennik Stanisława Borkowskiego konserwatywnego ziemianina z jędrzejowskiego Lipna (1919-1921)
4 stycznia 2021
Mariusz Nowak (oprac.), Dziennik Stanisława Borkowskiego konserwatywnego ziemianina z jędrzejowskiego Lipna (1919-1921), 2019, 202 s., format B5, ISBN 978-83-7133-765-9, ISBN 978-83-60777-81-7, cena 42,00 zł
Niniejszy memuar przedstawia wydarzenia społeczno-polityczne w Polsce lat 1919-1921, ze szczególnym uwzględnieniem południowo-zachodniej części województwa kieleckiego, stanowi ciekawy materiał poznawczy. Ukazuje m.in. życie gospodarcze w województwie kieleckim tj. powiązania folwarków z miejscowymi zakładami przetwórstwa spożywczego i siecią handlu detalicznego.
Dziennik Stanisława Borkowskiego to także interesujący przyczynek do obserwacji codzienności rezydencji ziemiańskiej. Na pierwszy plan wysuwa się przybliżanie rytmu życia tradycyjnej społeczności wiejskiej (dworu i okolicznych wsi), wyznaczonego przez pory roku i związane z nimi prace gospodarskie. Pojawiają się więc szczegółowe opisy np. organizacji robót podczas żniw, czynności wykonywanych przez żniwiarzy i narzędzi, czy też zabiegów agrotechnicznych w okresie wiosny i jesieni. Obok tego dziennik przynosi cenne informacje obrazujące relacje w środowisku ziemiańskim i z przedstawicielami innych sfer społecznych.
Stanisław Borkowski ukazuje również dylematy, przed jakimi stawała prowincjonalna elita (ziemiaństwo, duchowieństwo parafialne, inteligencja: wolne zawody i sfery urzędnicze) w okresie tworzenia się II Rzeczypospolitej. Początek lat dwudziestych jawi się w dzienniku jako czas rozczarowań i nadziei, sporów ideowych o wizję polskiej państwowości i etos ziemiański.
