Czasopiśmiennictwo – przeszłość i teraźniejszość, [tom 1]

Właśnie ukazał się 1 tom książki “Czasopiśmiennictwo – przeszłość i teraźniejszość” pod red. Olgi Dąbrowskiej-Cendrowskiej i Aleksandry Lubczyńskiej, nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Problematyka artykułów składających się na niniejszy tom jest efektem zainteresowań badawczych pracowników Katedry Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UJK.

Dzieje prasy nieustannie cieszą się zainteresowaniem badaczy, ponieważ jej rozwój i zawartość są świadectwem wszelkich zmian zachodzących w życiu społecznym, kulturalnym i politycznym państwa i narodu. Prasa, jako najstarsze medium, nieustannie bierze udział w procesie komunikowania masowego, jest częścią systemu medialnego, na który składają się wszelkie relacje komunikacyjne, czyli tworzenie, gromadzenie, przekazywanie i odbieranie informacji. Choć w dobie cyfryzacji i konwergencji prasa wydaje się zajmować miejsce za internetem i telewizją, to jednak nadal przyczynia się do znacznego kreowania treści, stanowi nie tylko zjawisko medialne, ale także cywilizacyjne i kulturowe. Dla tych właśnie powodów badacze podejmują temat roli prasy w różnych okresach i w różnych warunkach polityczno-społeczno-kulturowych oraz temat przeobrażeń rynku prasowego na przestrzeni dziejów.

Tom składa się z pięciu tekstów, z których pierwszy Powstanie ośrodka prasowego w Wilnie w XVIII wieku. Pierwsza gazeta i jej dodatki Danuty Hombek poświęcony jest najdawniejszej gazecie wileńskiej i stanowi ważny wkład w ustalenie dokładnej chronologii XVIII-wiecznej prasy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Izabela Krasińska z kolei w artykule Cenzura wobec polskojęzycznych czasopism abstynenckich w okresie zaborów scharakteryzowała ten subsegment czasopism, ukazujących się na początku XX wieku na ziemiach polskich oraz dla Polonii osiadłej w Niemczech i Stanach Zjednoczonych, z perspektywy ingerencji cenzorskich. Studium Renaty Piaseckiej-Strzelec „Nowy Czas” (1939–1943) – polskojęzyczne pismo „gadzinowe” dystryktu radomskiego w świetle nieznanego zbioru prywatnego wprowadza w problematykę prasy okresu wojny, wydawanej przez okupanta. Zagadnienie to jest przedstawione z perspektywy lokalnej, gdyż dotyczy polskojęzycznego czasopisma wydawanego w Jędrzejowie jako „gazeta urzędowa powiatu jędrzejowskiego”, z przeznaczeniem dla jego mieszkańców. Jolanta Chwastyk-Kowalczyk w artykule Czasopisma emigracyjne kroniką dokonań polskich architektów na obczyźnie, dokonała analizy zawartości polskojęzycznych pism wydawanych w Wielkiej Brytanii: londyńskiego „Dziennika Polskiego” (potem „Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza”), „Techniki i Nauki” oraz wewnątrzorganizacyjnego „Biuletynu Stowarzyszenia Techników Polskich w Wielkiej Brytanii” w latach 1940–2008, z perspektywy kształtowania się środowiska polskiej myśli technicznej na emigracji w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu. Natomiast artykuł Judyty Perczak Krótka historia skandalu w reklamie jest studium na temat granicy swobody wypowiedzi w tym rodzaju przekazu medialnego.

Redaktorki tomu mają nadzieję, że tematyka podjęta w artykułach wzbudzi zainteresowanie szerokiego grona czytelników – zarówno badaczy, jak i odbiorców prasy.